اظهارات مودیان در مورد تراکنش های بانکی، یکی از مهم ترین اسناد برای تعیین میزان درآمد مشمول مالیات آن ها می باشد و زمانی که مودی در اظهارات خود ماهیت تراکنش های بانکی قبل از سال 1397 را اعلام نماید و مدارکی برخلاف اظهارات وی شناسایی نگردد، آن گاه این اظهارات، ملاک تعیین و رسیدگی برای اداره امور مالیاتی می باشند.
وجه موجود در حساب های بانکی اشخاص، برای سازمان امور مالیاتی اهمیتی ندارد. آنچه برای اداره مالیات مهم است، تراکنش های بانکی اشخاص است؛ یعنی میزان پولی که از حساب آن ها خارج و یا به حساب آن ها واردشده است.
طبق جدیدترین بخشنامه مربوط به نحوه رسیدگی به تراکنش های بانکی به شماره 200/99/16 مورخ 1399/01/31 تراکنش هایی که ماهیت درآمدی ندارند و در مورد این نوع تراکنش ها صرفا تطبیق کلی مبالغ کفایت دارد، شامل موارد زیر است:
با توجه به این که احتمال عدم مستند سازی در برخی از تراکنش های بانکی وجود دارد، لذا در سنوات سال های قبل از 1395 برای اشخاص حقیقی، مالیات منظور نمی گردد.
این امر در مواردی صدق می کند که اسناد و مدارک مثبتی برای اثبات کسب درآمد، بابت تراکنش های کمتر از مبلغ یکصد و پنجاه میلیون ریال، در دسترس نباشد.
نکته: تراکنش های واریزی از طریق (pos) یا درگاه الکترونیکی پرداخت از این قاعده مستثنی هستند.
اظهارات مودیان در مورد تراکنش های بانکی، یکی از مهم ترین اسناد برای تعیین میزان درآمد مشمول مالیات آن ها می باشد و زمانی که مودی در اظهارات خود ماهیت تراکنش های بانکی قبل از سال 1397 را اعلام نماید و مدارکی برخلاف اظهارات وی شناسایی نگردد، آن گاه این اظهارات، ملاک تعیین و رسیدگی برای اداره امور مالیاتی می باشند.
همچنین لازم به ذکر است که اگر اسناد و مدارکی به دست آید که خلاف اظهارات مودی باشد، این اسناد ملاک مطالبه مالیات قرار می گیرند و برابر با قوانین و مقررات جرائمی به وی تعلق می گیرد.
نکته: بر اساس ماده 191 ق.م.م جرائم مالیاتی قابلیت بخشش و معافیت ندارند.
اگر گردش حساب های صورت گرفته در حساب شخصی شامل هیچ کدام از مصادیق نامبرده نباشد، توسط سازمان امور مالیاتی مورد بررسی قرارخواهد گرفت. اگر هم گردش حساب ها یا وجه موجود در حساب از مبلغ مشخص شده(50.000.000.000 ريال در سال)، بیشتر باشد مورد بررسی قرار می گیرد.
در حقیقت اگر جمع گردش سمت بستانکار مجموع حساب های بانکی اشخاص حقوقی در طی یک سال، بیشتر از 50 میلیارد ریال درسال باشد، دفتر نظارت و ارزیابی ویژه برای مبارزه با پولشویی و فرار مالیاتی جهت استعلام اقدام می کند، همچنین اطلاعات تراکنش های بانکی مشکوک دریافت شده را به ادارات کل امور مالیاتی ذیربط ارسال می کند. لازم به ذکر است که در غیر این صورت، حسابرسی مالیاتی در خصوص این تراکنش ها هیچ گونه موضوعیتی نخواهد داشت.
در بند 18 بخشنامه 16/99/200 تصریح شده ؛ ldquo;در راستای سیاست های اصولی سازمان مبنی بر تعامل با مودیان مالیاتی و رعایت اصل اعتماد به منظور ارتقای فرهنگ خوداظهاری مالیاتی و با توجه به این که میزان درآمد های شخصی افراد به اطلاعات حساب های بانکی بستگی ندارد. لازم به ذکر است که تمام ادارات مالیاتی کشور جهت حسابرسی مالیاتی به تراکنش های بانکی مشکوک ، به جمع آوری اسناد و مدارک توسط مودیان مالیاتی و همچنین ارائه توضیحات لازم و اعطای مهلت لازم و کافی را در نظر بگیرند.
یکی دیگر از مهمترین اسناد و مدارکی که در تعیین درآمد مشمول مالیات موثر خواهد بود، اظهارات مکتوب مودیان در رابطه با تراکنش های بانکی خود می باشد.
بدیهیست که اگر مدارکی بدست آید که خلاف شرایط مذکور را ثابت نماید، اسناد به دست آمده مبنای رسیدگی و مطالبه مالیات قرار گرفته و مشمول جرائم موضوعه نیز خواهد بود و مهمتر آنکه درآن صورت جرائم مالیاتی نیز دیگر مشمول بخشودگی های مندرج در ماده 191 ق.م.م نیز نخواهد بود.
