نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
1398/07/09
7/98/1027
1398/07/09
7/98/1027
پرونده:
چنان چه موضوع پروندهای تصرف عدوانی، مزاحمت ملکی و یا ممانعت از حق ارتفاق باشد و دادگاه رکن معنوی بزه را مخدوش بداند و متعاقب آن رأی بر برائت متهم صادر کند و از طرفی مالکیت شاکی در محل متنازع فیه را محرز بداند، آیا دادگاه می تواند به استناد ماده 20 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 حکم بر محکومیت متهم به رفع تصرف صادر کند یا این امر مستلزم تقدیم دادخواست است؟
بازگشت به استعلام شماره 9011/311/58000 مورخ 1398/06/25 به شماره ثبت وارده 1027 مورخ 1398/06/26، نظریه مشورتی این اداره کل به شرح زیر اعلام می گردد:
صدور حکم مبنی بر رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق موضوع ماده 690 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375، از سوی دادگاه کیفری منوط به احراز مجرمیت متهم است. بنابراین چنانچه پروندهای منتهی به صدور حکم برائت از سوی دادگاه کیفری شود، موجب قانونی جهت صدور حکم رفع تصرف عدوانی، مزاحمت یا ممانعت از حق از سوی دادگاه یادشده نمی باشد و مراتب باید از طریق دادگاه حقوقی پیگیری گردد. حکم قسمت اخیر ماده 20 قانون آیین دادرسی کیفری مبنی بر امکان رسیدگی دادگاه کیفری به امر حقوقی امری استثنایی و بر خلاف صلاحیت ذاتی دادگاه های کیفری است و ناظر به مطالبه ضرر و زیان ناشی از ارتکاب جرم موضوع بند ب ماده 9 و قسمت اخیر ماده 10 و ماده 14 قانون موصوف و مواردی است که دعوای خصوصی در دادگاه کیفری مطرح شده باشد؛ لذا فرض سؤال از قلمرو شمول ماده 20 قانون موصوف خروج موضوعی دارد.
