امروزه یکی از بزرگترین نگرانی های ایده پردازان، افشاء اطلاعات آنان، حین مذاکره، حین همکاری و یا پس از تنظیم قرارداد است. راهکار حقوقی برای رفعِ این نگرانی و ایجاد مسئولیت برای ناقض، تنظیمِ قرارداد محرمانگی و عدم افشاء اطلاعات یا Non-Disclosure Agreement - NDA است.
این قرارداد، قراردادی حقوقی میان حداقل دو طرف است که در آن دو طرف موافقت می کنند اطلاعات محرمانه، دانش و هر نوع اطلاعات محرمانه، انحصاری یا اسرار تجاری مورد نظر خود را برای اهداف به خصوصی با یکدیگر به اشتراک بگذارند؛ اما آن اطلاعات را از دسترس دیگران دور نگه دارند.
قرارداد محرمانگی اطلاعات یا قرارداد عدم افشای اطلاعات محرمانه، در بسیاری موارد نه به عنوان یک قرارداد مستقل بلکه به عنوان یک شرط یا بند ضمن قرارداد اصلی درج می شود. عموما، ضرورتِ تنظیم قرارداد محرمانگی به صورتِ مستقل، قبل از انجام مذاکرات اولیه یا پیشنهاد کاری است؛ چرا که امکان افشاء اطلاعات ارزشمند در همان مراحلِ اولیه، نیز ممکن است.
اطلاعات محرمانه به اطلاعاتی گفته می شود که فقط تعداد مشخصی از افراد می توانند به آن دسترسی داشته باشند. میزان محرمانگی، با ماهیت و ارزشمندیِ اطلاعات رابطه مستقیمی دارد.
اهمیت اطلاعات محرمانه از این جهت است که اگر این اطلاعات در دست رقبا قرار بگیرد، به راحتی می توانند از آن استفاده کرده، راهکار مقابله با آن را بیابند و در نتیجه، بازار هدف را از آن خود نمایند.
نکته: هرگونه مکاتبه از جمله ایمیل ها نیز باید جزو مفاد قرارداد باشد.
1 1 : در قرارداد محرمانگی یک جانبه، یکی از طرفین اطلاعاتی را در اختیار طرف دیگر قرار می دهد و طرف مقابل موظف به حفظ محرمانگی اطلاعات است. انعقاد این قرارداد، به منظور حفاظت و مصون داشتن از بازنشر اطلاعات محرمانه میان اشخاص صورت می گیرد؛ که مهم ترین کاربرد آن، این است که یک طرف، در خواست محرمانه ماندن اطلاعات را داشته باشند.
2 2 : در قرارداد محرمانگی دو جانبه، دو طرف توافق نامه اطلاعاتی دارند که تمایلی به افشا شدن آن داده ها از سوی طرف دیگر قرارداد ندارند. این قرارداد علاوه بر تعهد محرمانگی، دارای بندی جداگانه مبنی بر تعهد عدم رقابت میان طرفین نیز می باشد. مزیت تنظیم قرارداد محرمانگی دو جانبه ایجاد اطمینان دو طرفه است تا به راحتی اطلاعات، دانش و رازهای تجاری طرفین به اشتراک گذاشته نشود.
در توافق یک جانبه، یک طرف اطلاعات تجاری را به طرف دیگر افشا می کند و طرف مقابل، قبول می کند که این اطلاعات را افشا نکند. در توافق دو جانبه، طرفین قبول می کنند که اطلاعات دیگران را به اشتراک نگذارند. به طور کلی زمانی از این نوع توافق استفاده می شود که دو طرف تجاری اطلاعات محرمانه را به اشتراک گذاشته باشند.
به عبارتی دیگر در قرارداد محرمانگی یک جانبه، در واقع دو طرف این توافق را امضا می کنند که اطلاعاتی که یک طرف عرضه می کند، محفوظ بماند. در مقابل قرارداد محرمانگی دو جانبه، میان حداقل دو طرف است که در آن طرفین موافقت می کنند اطلاعات محرمانه، دانش تجاری و دیگر معلومات مورد نظر خود را برای اهداف به خصوصی با یکدیگر به اشتراک بگذارند، اما آن اطلاعات را از دسترس طرف سومی ( شخص ثالث) دور نگه دارند.
با تنظیم قرارداد عدم افشا اطلاعات می توانید به عنوان صاحب یک کسب و کار نوپا، استارتاپ، مخترع یا کسی که تمایل دارد از محرمانگی اطلاعات خود حفاظت کند، آسوده خاطر باشید که چه در جریان مذاکرات و چه در زمان مشارکت با یک شرکت، شخص حقیقی یا همکار خود از فاش شدن اطلاعات خود جلوگیری می کند.
معمولاً، هرقراردادی که منعقد می شود، طرفین قرارداد برای انجام موضوع قرارداد و در واقع رسیدن به هدف نهایی، وظایف و تکالیفی را عهده دار می شوند که در زبان حقوقی به وظایف و تکالیف مذکور، تعهدات قرارداد گفته می شود. عدم انجام تعهدات مذکور، آثار و تبعات حقوقی مختلفی دارد که موجب می شود هر یک از طرفین قرارداد برای احقاق حق خود، مبادرت به تقدیم دادخواست حقوقی نماید؛ تقدیم دادخواست در مراجع قضایی نیز شروع دعوی حقوقی خواهد بود.
هنگامی که یکی از طرفین قرارداد، به تعهدی که طبق قرارداد برای او به وجود آمده است عمل نکند، طرف مقابل می تواند یکی از دو اقدام زیر را انجام دهد:
قرارداد محرمانگی اطلاعات یا قرارداد عدم افشای اطلاعات محرمانه، در بسیاری موارد نه به عنوان یک قرارداد مستقل بلکه به عنوان یک شرط یا بند ضمن قرارداد اصلی درج می شود؛ که در هر دو حالت اگر نقض شود، قابل پیگیری و اقامه دعواست. ساده ترین راه حل جهت دریافت خسارت ناشی از نقض قرارداد محرمانگی، دریافت وجه التزام از متعهد است. اما اگر در قرارداد محرمانگی وجه التزامی درج و تعیین نشده باشد، زیان دیده می تواند مانند حالت بالا دعوای الزام به پرداخت خسارت ناشی از نقض تعهد را اقامه نماید. اما همانطور که بیان شد تخمین میزان خسارت ناشی از عدم رعایت قرارداد محرمانگی مشکل است و بهترین راه حل، تعیین وجه التزام است.
